Een wereld om te ontdekken

Jij bent op ontdekkingstocht in Venlo en je hebt net ontdekt dat nr. 4 en nr. 10 op 1 hek staan. Natuurlijk is dit niet toevallig. Achter ieder Köpke (hoofdje), zoals we dat hier in Venlo noemen, zit namelijk een bijzonder verhaal. We willen deze verhalen graag met je delen en daarom ontdek je ze hier in deze special. 

De Venlose “Köpkes” op het hek van Domani aan de Keizerstraat (in Venlo bekend als Floddergats) zijn waarschijnlijk uniek in Nederland. Gemaakt door de kunstenaar Ger Jansen, die zich zelf ook met een “köpke” vereeuwigd heeft, is dit een veel bekeken en bewonderd kunstwerk geworden. Naast de “köpkes” staan er ook enkele beeldjes die kinderspelen van vroeger uitbeelden, zoals “Bergemuuske spelen = verstoppertje spelen en voor velen het al niet meer bekende “reipen” = met een fietswiel zonder spaken met een stok vooruit slaan. 

De köpkes beelden oude Venlose uitdrukkingen uit. Als bron heeft hiervoor onder meer gefungeerd het Venlose woordenboek, maar ook mevrouw Jeanne Alsters als kenner van het Venlose dialect.  

Voor sommige hebben Venlonaren model gestaan, zoals de Snorrewiets = iemand met een opvallende snor, en de maelige = een flauw persoon. Respectievelijk een SP-raadslid en een bakker op de Parade. De laatste vanwege zijn beroep waarbij veel meel gebruikt wordt. 

Aan een jubileum van de Fanfare hebben we de feomfoemer = iemand die een blaasinstrument bespeelt, te danken. Door de kastelein van het aan de Keizerstraat gelegen café “De Kelp” hebben we het beeldje “De wierikser”op het hek staan. Hij organiseerde jarenlang het wereldkampioenschap “wieriksen” in de Keizerstraat. Wieriksen is zwaaien met een blik waarin vuur/vooral rook gemaakt wordt, aan een stuk ijzerdraad bij gelegenheid van het St. Maartensfeest. De oorsprong ligt in de katholieke kerk, waar met wierook gezwaaid wordt. Een leuke is ook “de Blindgenger” = blindganger, maar in het Venlose dialect betekent het niet een niet ontplofte bom, maar een wind/scheet, die men niet gehoord heeft of een kind van wie men niet weet wie de vader is. Verder staat er nog “de flodderzak”= iemand die last heeft van flatulentie = veel last van winderigheid. Die laat de winden via zijn broekspijpen naar beneden rollen. Een aantal “ köpkes” zijn nogal negatief wat vrouwen betreft. Dit zijn bv “ kwekkel”  = een praatzieke vrouw en een “meulepaerd” = een vrouw die een achterwerk heeft zo groot als een staantafel, Een erg gewaagde en dat vooral bij Duitse toeristen is “de viegevraeter”= vijgenvreter = een scheldnaam voor Duitsers. Als “köpke” heeft men hier de afbeelding van Hitler gebruikt. En eentje bij wie we nog nooit iemand zijn tegengekomen, die wist wat het was is de “ kieëskedie” En dat mysterieuze zullen we ook maar zo laten. 

Om het geheel compleet te maken, zijn er diverse grote schilden in het hek aangebracht met Venlose uitdrukkingen. Een gaat over Corona en een andere als je geen corona hebt gehad: “kinse dich op de kont klatse.= kun je je op je billen slaan = dan heb je geluk gehad.